-
1 за
1. предлогс вин. п.при указании на направление движения за пределы чего-л.аръяғына, артына, тышына, ситенә2. предлогс вин. п.при указании цели действия, предмета, лица, в защиту которого совершается действиеөсөн3. предлогс вин. п.при обозначении цены-ға/-гә, өсөн4. предлогс вин. п.при указании лица, вместо которого кто-л. действуетөсөн, урынына5. предлогс вин. п.указывает на лицо, предмет, на который направлено действие-дан/-дән6. предлогс вин. п.при обозначении лица, предмета, который вызывает какое-л. чувствоөсөн7. предлогс вин. п.при указании на то, в каком качестве воспринимается кто-что-л.итеп, тип8. предлогс твор. п.при указании на предмет, место, позади которого происходит действиеартында, ситендә9. предлог.с твор. п.при указании на место вокруг, около чего-л., рядом с чем-л., где происходит действиеартында, эргәһендә, янында10. предлог.с твор. п.при обозначении движения, следования за кем-чем-л.артынан, арттан11. предлогс твор. п.при указании на непрерывность следования одного за другимартынан, һуңынан, бер-бер артлыодин за другим — береһе артынан икенсеһе, бер-бер артлы
12. предлогс вин. п.при указании предмета, места, лица, по другую сторону которого что-л. помещено-ға/-гә, эсенә, артына13. предлогс твор. п.при указании на причинусәбәпле14. предлогс твор. п.при указании лица, предмета, ради получения которого совершается действиеартынан, маҡсатынан сығып, -ға/-гә15. предлогс твор. п.при указании на лицо, предмет, который является объектом действия-ды/-де16. предлогс твор. п.при указании на лицо, предмет, от которого зависит наступление какого-л. действия-да/-дәочередь за мной — сират миндә, минең сират
17. предлогс твор. п.при указании на лицо, предмет, которому присущи те или иные свойства-ды/-де18. предлогс твор. п.при указании на номер, подпись и т.п. внешние признаки документа-лы/-ле, булған, менән19. предлогв знач. сказ.ыңғайвсе за, он один против — бөтәһе ыңғай, ул бер үҙе ҡаршы
20. предлогс вин. п.при указании на место вокруг, около чего-л., рядом с чем-л.артына, янына, эргәһенә21. предлогс вин. п.при указании на начало действия, обычно с глаголом-ға/-гә22. предлогс вин. п.при указании на промежуток времени, в течение которого совершается что-л.-да/-дә, эсендә, буйындасделать за два часа что-л. — нимәнелер ике сәғәт эсендә эшләү
23. предлог.с вин. п.при указании на время, отделяющее одно событие от другогоалда(н), элек, элгәре24. предлогс вин. п.при указании на превышение предела, меры-дан/-дән ашыу (артыу)25. предлогс вин. п.при указании на расстояниеарала, алыҫлыҡта, ерҙә26. предлогс вин. п.при указании причиныөсөн -
2 вслед
1. нареч.за кем-чем-л.артынан, артынан уҡ, эҙенән2. нареч. в знач. предлога с дат. п.артынанвслед за тем — шунан һуң, һуңынан
-
3 следовать
1. несов.за кем-чемидти следомэйәреү, эйәреп (эҙенән) барыу, артынан барыу (килеү)2. несов.за чемартынан (аръяғынан) башланыу (урынлашыу)3. несов.за чемпоявляться вслед за чем-л.аҙағынан (артынан) булыу (килеү)4. несов.двигаться, перемещатьсябарыу5. несов.кому-чему; перен.эйәреү, оҡшарға тырышыу6. несов. перен.эйәреү, һүҙен (кәңәшен) тотоу7. несов.из чегобыть следствиемкилеп сығыу8. несов.комупричитатьсякәрәк, тейеш (булыу), тейешле9. несов. с неопр. безл.кәрәккак следует — тейешенсә, яҡшы (һәйбәт) итеп
-
4 вдогонку
нареч.; разг.артынан, артынан баҫтырып (ҡыуып) -
5 гнаться
1. несов.за кем-чем; разг.ҡыуыу, артынан ҡыуыу, баҫтырыу, ҡыуып (баҫтырып) барыу2. несов.ынтылыу, ҡыуыу3. несов. страд. от гнать 1, 2, 4 -
6 из-за
1. предлог с род. п.при обозначении предмета, лица, с противоположной или обратной стороны которых направлено действие-дан/-дән, артынан, аръяғынан2. предлог с род. п.при указании на цель, причину или виновника какого-л. действия, близок по значению словам `по причине`, `благодаря`, `ради`өсөн, арҡала, -ға/-гә күрә, арҡаһында -
7 бегать
1. несов.бежать в различных направленияхйүгереү, йүгерешеп йөрөү2. несов.заниматься бегом как спортомйүгереү3. несов.избегать кого-чего-л.ҡасыу, ҡасып йөрөү4. несов. о быстром движенииуйнаҡлап (йүгереп) тороу5. несов.за кем; прост.ухаживатьйөрөү, артынан йөрөүмурашки по спине (по телу, по коже) бегают — тән сымырлай, төктәр өрпәйә (ҡурҡыуҙан, тулҡынланыуҙан)
-
8 заесть
1. сов.когойолҡҡолау, талау2. сов.кого; перен., разг.измучитьйөҙәтеү, талау, теңкәгә (маҙаға) тейеү3. сов. что, чемзакусить(артынан) ҡабып (ашап) ҡуйыу4. сов. что обычно безл.; разг.эләгеү, тотҡарланыу -
9 закусить
Iсов.тешләүзакусить удила: — 1) (о лошади) баш бирмәү, алып ҡасыу
2) (выйти из повиновения) ҡыҙып (туҙып) китеү, тыйыла (белмәү) алмау, теҙгендән (бәйҙән) ысҡыныуII1. сов. чем и без доп.поесть немного, наскороҡапҡылап алыу, тамаҡ ялғау2. сов. что, чемартынан ҡабып ебәреү -
10 запить
Iсов. что, чем(артынан) эсеп ебәреү (ҡуйыу)IIсов.; разг.туҡтауһыҙ эсеү, эскегә һабышыу -
11 модничать
несов.; разг.мода артынан ҡыуыу, модаға эйәреү, модалы кейенеүмодничать, несмотря на преклонный возраст — олоғайыуға ҡарамаҫтан, мода артынан ҡыуыу
-
12 погнаться
1. сов.за кем-чемвдогонкуҡыуып китеү (барыу)2. сов.за чем; разг.ынтылыу, ҡыуыу -
13 погоня
1. жза кем-чемҡыуа китеү (төшөү, барыу), баҫтырып барыу (килеү)2. жчеловек или группа людей, преследующие кого-л.ҡыуғын3. жза чем; перен.ҡыуыу, ынтылыу -
14 ухаживать
1. несов.за кем-чемҡарау, тәрбиәләү, ҡарап тәрбиәләп тороу, ҡарап үҫтереү2. несов.за кемартынан йөрөү, күңелен күреү (күрергә тырышыу) -
15 хлопотать
Iнесов.мәшәҡәтләнеү, хәстәрләүIIнесов. о чёмюллау, ҡайғыртыу, артынан йөрөүнесов.за когостараться оказать содействие(артынан) йөрөү, үтенеп һорау, ҡайғыртыу -
16 бабничать
1. несов. прост.йомшаҡлыҡ күрһәтеү2. несов. прост.йөрөмтәл булыу, бисәләр артынан сабыу3. несов. уст.кендек инәһе булып йөрөү -
17 бег
1. м см.бегать 1, 22. м мн. бегагонки, скачкибәйге, сабыш, юртаҡтар сабышы, ат сабышы -
18 волочиться
1. несов.һөйрәлеү, һөйрәлеп барыу2. несов.яй ғына, көскә барыу (атлау)3. несов.за кем; разг., уст.ҡатын-ҡыҙ артынан йөрөү4. несов. страд. от волочить -
19 вылет
-
20 выскочить
1. сов.выпрыгнутьһикереп сығыу, ырғып (һикереп) төшөү2. сов.килеп сығыу, атылып сығыу3. сов. перен., разг.неожиданно появиться(килеп) сығыу, ҡалҡыу4. сов. разг.көтмәгәндә төшөү, төшөп китеү5. сов. прост.алдан (урынһыҙ) ҡыҫылыу (тығылыу)6. сов. разг. с предлогом `в`дәрәжәгә ирешә һалыу, һикереү, булып китеүвыскочить замуж — ҡапыл ғына кейәүгә сығыу, кейәүгә сыға һалыу
См. также в других словарях:
арт — I зат. Тоғызқұмалақ тақтасындағы солдан оңға қарай санағандағы бірінші отаудың аты. Әр ойыншының отаулары солдан оңға қарай: А р т, Тектұрмас, Атөтпес, Атсыратар, Бел, Белбасар, Қандықақпан, Көкмойын, Маңдай деп аталады (Ә. Ақшораев, Тоғызқұмалақ … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
кемелер сапы — (Строй кораблей) бірге жүзу мен маневр жасау барысында кемелердің өзара біркелкі арақашықтықта орналасуы. Мынадай К.с. бар: кильватер сапы – әрбір кеме алдыңғының кильватерлік ағынымен жүзеді (бірінің артынан бірі); маңдайшеп сапы кемелер… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
құйрық жеу соғысы — (көне.) кетіп бара жатқан жаудың ең ақырғы қосынының артынан, екі бүйірінен тию. Жаудың алғашқы беті алда, сондықтан тыныштықпен өткен жерден, арттан жау күтпейді. Арттағылардың алдыңғы қолға хабар беруіне мұршасы болмайды … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
лек — (Колонна) әскери қызметшілердің, бөлімшелердің (машиналардың) бірінің артынан бірі орналасқан қатары. Жаяу бөлімшелер лекке 1,2,3,4 және одан да көп адамнан сап түзе алады. Л тер бөлімдер мен бөлімшелердің жорықтық немесе жазылма сап түзеуінде… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
линиялық тактика — (Линейная тактика) линияға түзілген ұрыс тәртіптерін пайдалануға негізделген ұрысты жүргізудің теориясы мен практикасы. Линиялық тактиканың жекеленген элементтері Батыс Еуропа мемлекеттері мен Ресейде XV XVI ғасырларда пайда болған. Батыс… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
репер — (франц. repere белгі) 1) артиллерияда нысананы жою үшін алдымен көздеп, артынан атысқа ұластыратын нысана ауданындағы арнайы таңдалған көмекші нүкте. Р. шынайы (атылған нысана немесе координаталары белгілі бақылаудағы жер) және жалған… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
жетісі — зат. Өлген адамның артынан жеті күннен кейін берілетін ас … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
жоқтаушы — зат. Қайтыс болған адамның артынан дауыс айтып жылаушы … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
пыстан — ир. зат. Ердің үстіндегі көпшікті алды артынан бастырып қоятын, үстіне жез, күміс қағылған былғары … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
албаты — 1 (Тау., Қош.; Сем.: Ұрж., Абай.; Шығ.Қаз., Ү Н.; Алм., Кег.) беталды; кездейсоқ. А л б а т ы жүре бергенше шаруамен айналыссаңчы (Тау., Қош.). А л б а т ы машинаға түсті де кетті (Сем., Ұрж.). Артынан іздейтін жақыны, ізіне түсетін жауы жоқ а лб … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
арза — (Шымк., Шәу.; Қ орда: Сыр., Жал., Қарм.; Қарақ.; Түрікм., Красн.; Жамб., Шу) арыз. Бір а р з а жазғызып алайын (Жамб., Шу). Пенсияға шығу үшін а р з а м д ы алып ауданға бардым, а р з а м а бұрыштама соғып берді Қ орда., Сыр.). Айтатын… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі